#5 الليالي

این ترانه را با نام «کل کلمة حب» نیز می شناسند. سالها پس از مرگ عبدالحلیم حافظ، وقتی در مصاحبه ای از محمد الموجی، آهنگساز بزرگ مصری، پرسیدند بهترین آهنگی که برای عبدالحلیم ساخته چه بوده، نخستین نامی که بر زبان آورد (حتی پیش از شاهکار جاودانی چون «قارئة الفنجان»)، «اللیالی» بود. این ترانه – ترکیبی رویایی از شعر و موسیقی و صدا – در فیلم کمدی عاشقانه‌ی هنوز محبوبِ «شارع الحب» (1958) اجرا شد. این فیلم ترانه های محبوب زیادی با صدای عبدالحلیم و صباح دارد. کم کم به همه می پردازیم.

پوستر فیلم «شارع الحب»:

لینک دانلود فایل صوتی ترانه «الليالي»:

http://cdn.persiangig.com/preview/RtWxkFayq2/Abdel%20Halim%20Hafez%20-%20El%20Layali.mp3

ترانه: اللیالی

شعر: مرسی جمیل عزیز

موسیقی: محمد الموجی

خواننده: عبدالحلیم حافظ

کل كلمة حب حلوة قلتها لي

(تمام کلمات شیرین عشق را به من گفتی)

كل همسة شوق بشوق سمعتها لي

(تمام زمزمه های شوق را با شوق به گوشم خواندی)

والأمان والعطف والقلب الحنين

(امنیت، مهربانی، و قلب مشتاقت را به من دادی)

والأماني كلها نولتها لي

(و تمام آرزوهایم را برآورده کردی)

بس قلبي لسه خايف من الليالي

(اما دلم هنوز از شبها می هراسد)

وأنت عارف قد ايه ظلم الليالي

(و تو می دانی دل شبها چقدر سیاه است)

يا حبيبي

(محبوبم)

***

بين ليالي منورة وأيام هنية

(میان شبهای نورانی و روزهای شیرین)

شفت وياكي الهنا شوفته بعني

(با تو شادی را به چشم دیدم)

شفت جنة بالمحبة منورة لنا

(بهشتی دیدم که با مهر برایمان نورانی شده بود)

وأنت جنبي زي قلبي تخاف علي

(و تو کنار من بودی، و مانند دلم نگران من)

والمودة والغرام الحلو بينا

(و دوستی و عشق شیرین میانمان بود)

يا حبيبي ضحكة رايحه وفرحه جاية

(محبوبم، خنده و شادی بود که می رفت و می آمد)

بس قلبي لسه خايف من الليالي

(اما دلم هنوز از شبها می هراسد)

وأنت عارف قد ايه ظلم الليالي

(و تو می دانی دل شبها چقدر سیاه است)

يا حبيبي

(محبوبم)

***

يا حبيبي عشت أجمل عمر فى عينيك الجميلة

عشت اجمل عمر

(محبوبم، زیباترین عمر را در چشمان زیبایت گذراندم)

أوصل الايام مع الأحلام بغنوة شوق طويلة للرموش السمر

(روزها با ترانه بلند شوق برای مژگان سیاهت رویایی شدند)

يا حبيبي كفاية أحبك

(محبوبم، همین بس است که دوستت دارم)

وارتوي من عطف قلبك

(و از مهربانی دلت سیراب می شوم)

وأنسى بكرة وأنسى بعده

(فردا و روزهای بعد را فراموش می کنم)

وافتكر بس إني جنبك

(و تنها به این می اندیشم که کنار توام)

والليالي تعمل إيه فينا الليالی؟

(و شب ها... از شب ها چه باک؟)

حبنا أكبر وأكبر من الليالي

(عشق ما بزرگترین است، بزرگتر از شبها)

يا حبيبی

(محبوبم)

اجرای ترانه در فیلم «شارع الحب»:

اجرای ترانه توسط عبدالحلیم در تلوزیون:

لینک کانال تلگرام طرب:

http://telegram.me/tarabtunes

#4 بتلوموني ليه

ترانه «بتلوموني ليه» (چرا ملامتم می کنید؟) یکی از محبوب ترین ترانه های عبدالحلیم حافظ است. این ترانه در سال 1959 توسط کمال الطویل بر روی شعر مرسی جمیل عزیز ساخته و در فیلم «حکایة حب» (با بازی عبدالحلیم و مریم فخرالدین) اجرا شد. مریم فخرالدین چند سال پیش از مرگش در مصاحبه ای گفت که از میان تمام ترانه هایی که خوانندگان در فیلم ها برایش خوانده اند، این ترانه را بیشتر دوست دارد و آن را زنگ موبایلش قرار داده تا مدام بشنود. فکر می کنم شما هم بارها و بارها این ترانه را خواهید شنید.

پوستر فیلم «حکایة حب»:

لینک دانلود فایل صوتی «بتلوموني لیه؟»:

http://cdn.persiangig.com/preview/2lu0d5FnLw/Bitlumuny%20Lih%20(Studio).mp3

ترانه: بتلومونی لیه

شعر: مرسی جمیل عزیز

آهنگ: کمال الطویل

اجرا: عبدالحلیم حافظ

🌴🌴🌴

بتلوموني ليه؟ بتلوموني ليه؟

(چرا ملامتم می کنید؟ چرا ملامتم می کنید؟)

لو شفتم عنيه حلوين قد ايه

حتقولوا انشغالي وسهد الليالي

مش كتير عليه

(اگر می دیدید چشمانش چقدر زیباست،

می گفتید که فریفتگی و بیخوابی من خیلی هم زیاد نیست)

***

اسير الحبايب يا قلبي يا دايب

(آه از دل سوزانم که اسیر محبوب است)

فى موجة عبير من الشعر الحرير

(موجی از عبیر از موهای ابریشمینش می وزد)

عالخدود يهفهف ويرجع يطير

(و آن ها را بر گونه هایش می رقصاند و به پرواز در می آورد)

والناس بيلوموني واعمل ايه يا قلبي؟

(مردم ملامتم می کنند؛ چه کنم، ای دل؟)

عايزين يحرموني منه ليه يا قلبي؟

(ای دل، چرا می خواهند مرا از او محروم کنند؟)

***

من يوم حبه ما لمس قلبي

(از روی که عشق او قبلم را لمس کرد)

فتح الباب للشوق يلعب بي

(دری به روی اشتیاق گشود تا قلبم را به بازی بگیرد)

وهوّ حبيبي وهوّ نصيبي

(او محبوب من است و از آنِ من)

وهوّ النور لعنیّ وقلبي

(و نور چشم و دلم)

وهوّ شبابي وهوّ صحابي

(او جوانی ام است و دوستانم)

وهوّ قرايبي وكل حبايبي

(و نزدیکانم و تمام یارانم)

🌴🌴🌴

اجرای ترانه در فیلم «حکایة حب»:

اجرای ترانه «بتلومونی لیه» (چرا ملامتم می کنید؟) در تلوزیون سوریه توسط عبدالحلیم:

𝅝لینک کانال تلگرام طرب:

https://telegram.me/TarabTunes

#3 يا طيور

شاهدخت سوری امال الاطرش (با نام هنری اسمهان) در سه سالگی به علت آشفتگی سیاسی سوریه به همراه خانواده اش به مصر گریخت و در آن جا بزرگ شد. در طول زندگی کوتاهش، چندین ترانه ساخته موسیقیدانان بزرگی چون محمد عبدالوهاب، زکریا احمد، و برادرش فرید الاطرش خواند و در دو فیلم سینمایی نقش آفرینی کرد. اسمهان، صاحب تنها صدایی که با ام کلثوم رقابت می کرد، در 32 سالگی در یک تصادف مشکوک اتومبیل جان باخت. فراز و نشیب در زندگی اسمهان بسیار است و ماجراهای زندگی وی در چند خط نمی گنجد. شاید تنها چیزی که در زندگی او دستخوش تلاطم نشد، صدای طلایی او بود.

ترانه «یا طیور» (ای پرندگان) از جهاتی یکی از مهمترین ترانه های عربی است چون، احتمالا، نخستین ترانه ای است که در آن تلاش شده اجرا و معنی با هم پیوندی آشکار داشته باشند. این ترانه همچنین پیوندی است میان موسیقی عربی و اپرای غربی. موسیقیدان بزرگ مصری محمد القصبجی (که حتما او را در کنسرت های ام کلثوم به عنوان نوازنده عود دیده اید) ترانه را در دهه 1940 بر روی شعر یوسف بدروس ساخت. ترانه از پرندگان – و با پرندگان – سخن می گوید و تحریرهای جادویی صدای اسمهان، یادآور آواز دلنشین پرندگان است.

از آرمان عزیز ممنونم برای ترجمه ترانه از عربی به انگلیسی.

 

لینک دانلود فایل صوتی ترانه «يا طيور»:

http://cdn.persiangig.com/download/KSMnCs8cCq/Asmahan%20-%20Ya%20Toyour.mp3/dl

ترانه: یا طیور

شعر: یوسف بدروس

موسیقی: محمد القصبجی

خواننده: اسمهان

يا طيور! غني حبي وانشدي وجدي وآمالى

(ای پرندگان! عشقم را آواز بخوانید و شور و آرزوهایم را سرودی سر دهید)

للي جنبي واللي شايف ماجرى لي

(برای آن که کنارم نشسته و می بیند بر من چه می گذرد)

 اشتكى له، يبتسم ويزيد ولوعي

(نزدش شکایت می کنم؛ لبخند می زند و میلم را بیشتر می کند)

***

يا طيور! صوري له حالي من سهدى ودموعي

(ای پرندگان! حال مرا، بیخوابی و اشکهایم را، برایش شرح دهید)

غنت الاطيار من فوق الاشجار اعذب الاشعار

(پرندگان از فراز درختان ناب ترین شعرها را خواندند)

مالت الاغصان من هنی الالحان والفؤاد ولهان

(موسیقی شیرینشان شاخه ها را تکان داد و قلب را جادو کرد) 

والنسـيم يسـري عليل يحمل الصوت الجميل

(و نسیم به آرامی وزید و صدای زیبایشان را با خود برد)

والزهور فاحت بعطر الاماني

(و عطر آرزو با بوی گلها پخش شد) 

 والغدير ردد معاها الاغاني

(و چشمه با آنها آواز خواند)

امتلی الجو حنان، يشرح الشوق والهوان

(هوا پر شد از محبت، و اشتیاق و خواری مرا بازگو کرد)

ياريت نصيبي عطفه و وداده وميله لي

(کاش مهر و عشق و میلش از آنِ من بود)

سعيد بحسنه وشبابه خالي من الاشجان

(او با زیبایی و جوانی‌اش شاد است، بدون هیچ غمی)

لو كان بيعشق ونابه حظي وانا سهران،

(اگر او هم چون من عاشق و بیخواب بود،)

 لا كان بكى من عذابه وناح مع الكروان

(از عذاب می گریست و با پرندگان زاری می کرد)

#2 اسمر یاسمرانی

ترانه زیبای «اسمر یاسمرانی» (ای یار گندمگون من) را کمال الطویل بر روی شعر اسماعیل الحبروك ساخت. این ترانه نخستین بار در سال 1957 با صدای فایزة احمد و در یکی از محبوبترین فیلم های عاشقانه تاریخ مصر، «الوسادة الخالیة» (با بازی عبدالحلیم حافظ و لبنی عبدالعزیز) خوانده شد. کمی بعد عبدالحلیم این ترانه را بازخوانی کرد. ریتم ترانه بسیار اعتیادآور است. حدس می زنم مثل من اگر شروع به گوش دادن کنید، به آسانی نتوانید از آن دست بکشید.

متاسفانه فایل صوتی باکیفیتی از نسخه اصلی ترانه با صدای فایزة احمد پیدا نکردم. ظاهرا تنها نسخه موجود، همان نسخه پخش شده در فیلم است.

پوستر فیلم «الوسادة الخالیة»:

لینک دانلود فایل صوتی ترانه «اسمر یاسمرانی»:

http://cdn.persiangig.com/preview/u25wiXnYbQ/Abdel%20Halim%20Hafez%20-%20Asmar%20Yasmarani%20(TarabTunes).mp3


ترانه: اسم یاسمرانی (ای یار گندمگون من)
شعر: اسماعیل الحبروك
موسیقی: کمال الطویل
خواننده: عبدالحلیم حافظ


اسمر يا اسمراني مين قساك علي
(ای یار گندمگون من، چه کسی باعث شده با من بد باشی؟)

لو ترضى بهواني برضه انت اللى لي
(حتی اگر راضی به تحقیر من باشی، هنوز مالِ منی)

بتزيد عذابي ليه ويهون شبابي ليه؟
(چرا عذابم را زیاد می کنی؟ چرا جوانی ام را به باد می دهی؟)

وتطول غيابك ليه؟ قولي ليه، ناسي ليه؟ ليه يا اسمر
(چرا این همه وقت از من دوری؟ بگو چرا مرا از یاد بردی؟ چرا، ای یار گندمگون من)

***

يا اسمر قلبي فى نار، نار عذابي ونار ظنوني
(ای یار گندمگون، دلم در آتش است، آتش عذاب و شک)

يا اسمر فكري احتار، الشوق ضناني سهر عيوني
(ای یار گندمگون، فکرم حیران است؛ اشتیاق خسته ام کرده و چشمانم را بیخواب نگاه داشته)

والجرح اللى فى قلبي إزاي أدوايه؟

(جراحت دلم را چگونه درمان کنم؟)

والدمع اللى فى عيني لإمته أداريه؟

(اشک چشمانم را تا کی پنهان کنم؟)

لا أنا باشكي ولا باحكي، بس قولي يا حبيبي

(نه شکایت می کنم و نه حرفی می زنم، فقط به من بگو، محبوبم...)

***

قالوا لي الناس هواك حيرة وقلت أحتار عشان خاطرك

(مردم به من گفتند که عشقت حیرانم می کند؛ گفتم به خاطر تو حیران خواهم شد)

تحيرني تسهرني كفاية أخطر على فكرك

(حیرانم می کنی و شبها بیدارم نگاه می داری؛ همین که گاهی به من فکر کنی برایم بس است)

وأنا راضي بحرماني وحيرتي ويا أشجاني
(من راضی ام به حرمان و حیرانی و غم هایم)

دا الحب اللى أنا شفته فی يوم وياك
فرحني ونساني إزاي أنساك
(عشقی که روزی با تو یافتم شادم کرد و از یادم برد که چگونه فراموشت کنم)

لا أنا باشكي ولا بحكي بس قولي يا حبيبي
(نه شکایت می کنم و نه حرفی می زنم، فقط به من بگو، محبوبم...)


أنا شاري هواك يا اسمر بروحي وفرحتي وعمري
(ای یار گندمگون، من خریدار عشق تو ام با روح و شادی و عمرم)

وأيام حلوة عشناها راحت وانقضت بدري
(روزهای شادمان زود گذشت و تمام شد)

ياريت ترجع لياليها وأنا وأنت نعيش فيها
(کاش شبهایش باز گردد و من و تو در آن زندگی کنیم)

والقلب اللى شغلته سنين بهواك
 لوعته و ضيعته وقلت فداك
(دلی را که سالها به عشق تو مشغول کردم، زجر دادی و به کناری افکندی، و گفتم فدای تو باد)

لا أنا باشكي ولا بحكي بس قولي يا حبيبي
(نه شکایت می کنم و نه حرفی می زنم، فقط به من بگو، محبوبم...)

اجرای ترانه توسط فایزة احمد در فیلم «الوسادة الخالیة»:

اجرای ترانه توسط عبدالحلیم در محفلی خصوصی در سال 1976:

🍘

لینک کانال تلگرام طرب:

https://telegram.me/TarabTunes

#1 انا لك علی طول

نوشتن از موسیقی مصر را با عبدالحلیم حافظ آغاز می‌کنم، پسر انقلاب، جنگ، و روزهای تلخ و شیرین قرن بیستم مصر. صدای گرم و غمگینی که بیش از بیست و دو سال با مردم و برای مردم خواند، و هنوز – چهل سال پس از مرگش – در اذهان مردم طنین‌انداز است. وقتی به دنیا آمد، والدینش را از دست داد. مردم روستا نوزاد را شوم دانستند. در یتیم‌خانه و منزل بستگان بزرگ شد. در جوانی بیمار شد، و سرانجام در 47 سالگی با همین بیماری از دنیا رفت. لا به لای این چند خط کوتاه، زندگی پرتلاطم مردی در جریان است که تا لحظه آخر عاشق مصر ماند و دلتنگ خاک مصر، در غربت از دنیا رفت.

ترانه «انا لك على طول» (همیشه از آنِ تو ام)، ترانه لطیف و عاشقانه ایست؛ درخواست عاشق برای اینکه معشوق کمی بیشتر کنارش بماند. موسیقی ترانه را محمد عبدالوهاب بزرگ بر روی شعر مامون الشناوی ساخت. این ترانه را عبدالحلیم در سال 1955 و در فیلم «ایام و لیالی» خواند. ریتم آهنگ و اشاره اش به نیل، مرا یاد ترانه مشهور Moon River می اندازد. ممنونم از دوست عزیزم محمود السعید برای کمک در ترجمه ترانه.

پوستر فیلم ایام و لیالی (1955)

لینک دانلود فایل صوتی ترانه «انا لك علی طول»:

http://cdn.persiangig.com/download/ifqBnYAvy3/Ana%20Lak%20Ala%20Toul.mp3/dl



ترانه: انا لك على طول (همیشه از آنِ تو ام)
شعر: مأمون الشناوی
موسیقی: محمد عبدالوهاب
خواننده: عبدالحلیم حافظ


انا لك على طول خليك لي
(همیشه از آن تو ام؛ با من بمان)

خد عين منى وطل علي
(یک چشم را از من بگیر و بیشتر بمان)

وخد التنين واسال في
(هر دو چشم را بگیر و حالم را بپرس)

من اول يوم راح منى النوم
(از روز اول، خواب از چشمانم رفته)

***

ابعتلى سلام قول اى كلام من قلبك او من ورى قلبك
(برایم سلامی برسان، چیزی بگو، چه از ته دلت باشد چه نباشد)

مش يبقى حرام اسهر وتنام وتفوتنى اقاسى نار حبك
(خوب است که تو در خواب باشی و من بیدار، و مرا با آتش عشقت تنها بگذاری؟)

***

النيل والليل والشوق والميل بعتولى وجيت اسال عنك
(نیل، شب، اشتیاق، و میل، مرا فرستادند و من آمدم تا حال تو را بپرسم)

اشتقت اليك وحشتنى عنيك مش عارف اهرب فين منك
(دلتنگ تو ام، و دلتنگ چشمانت؛ نمی دانم از تو کجا بگریزم)

اجرای ترانه در فیلم ایام و لیالی:

معرفی

سلام. به وبلاگ طرب خوش آمدید! قصه سفر من به دنیای موسیقی اصیل عربی بخوانید و مرا همراهی کنید. هر وقت در سفرم ترانه‌ای پیدا کردم که قلبم را لرزاند، آن را با شما قسمت می‌کنم. ممکن است مدتهای طولانی چیزی ننویسم؛ لطفا شکیبا باشید. اگر دوست دارید در ترجمه ترانه‌ها با من همکاری کنید، لطفا خبرم کنید. برایم بنویسید درباره‌ی آثاری که با شما قسمت می‌کنم چه فکر می‌کنید، دوستشان دارید یا نه، و آیا آثاری هستند که فکر می‌کنید باید به آنها بپردازم

این موسیقی شرابی است که آرام آرام جا می افتد. صبور باشید

نشانی کانال تلگرام طرب

https://telegram.me/TarabTunes

نشانی صفحه فیسبوک طرب

https://www.facebook.com/tarabtunes/
نشانی صفحه فیسبوک عشاق ایرانی عبدالحلیم حافظ
https://www.facebook.com/iranabdelhalim/